Klasyfikacja oliw

Oliwy vergine

Taką nazwą określamy oliwy uzyskane z owoców drzewa oliwnego w procesie produkcji mechanicznej lub innych procesach fizycznych, w warunkach zapobiegających wszelkim zmianom właściwości oliwy.

W zależności od poziomu kwasowości, oliwy dzieli się na:

Oliwę extra vergine z oliwek

o wolnej kwasowości nieprzekraczającej 0,8%

Oliwę vergine z oliwek

o wolnej kwasowości nieprzekraczającej 2%

Oliwę z oliwek typu „lampante” („przejrzysta”)

o wolnej kwasowości przekraczającej 2% – to oliwa jadalna, która musi zostać poddana procesowi rafinacji, aby można ją było spożywać.

Oliwa z oliwek

To mieszanka w obojętnej proporcji rektyfikowanych oliw z oliwek z oliwami extra vergine lub vergine, której ustawowo określony poziom wolnej kwasowości nie może przekraczać 1%.

Dzięki swoim właściwościom zalecana jest do smażenia, jako doskonały zamiennik olejów z nasion, lub do gotowania.

RAFINOWANA OLIWA Z OLIWEK

Chociaż posiada taką samą zawartość kwasów tłuszczowych jak oliwa z oliwek, oliwa rafinowana, zwana też rektyfikowaną, jest pozbawiona zapachu, smaku i barwy, a także cennych substancji, jak polifenole. Sprzedawana jest tylko luzem.

Uzyskuje się ją w przemysłowym procesie rafinacji, który redukuje kwasowość do poziomu 0,3%, eliminuje substancje utlenione i poprawia wady organoleptyczne pierwotnych oliw składowych.

Oleje z nasion

Oleje z nasion uzyskuje się poprzez ekstrakcję z nasion oleistych przy wykorzystaniu rozpuszczalników i przez procesy rafinacji. Nasiona są najpierw suszone, następnie mielone, dalej mieszane z heksanem, podobnie jak to się odbywa z oliwami z wytłoków oliwnych, a w końcu poddane rafinacji.

Oliwa z wytłoków oliwnych

To oliwa uzyskiwana ze świeżych wytłoczyn oliwnych poprzez ekstrakcję przy pomocy rozpuszczalnika, która następnie poddawana jest przemysłowemu procesowi rafinacji, a na końcu mieszana ze spożywczymi oliwami vergine lub extra vergine w obojętnej proporcji. Ustawowo kwasowość oliw z wytłoczyn oliwek nie może przekraczać 1%.

SUROWA OLIWA Z WYTŁOKÓW OLIWNYCH

Oliwa ta uzyskiwana jest z wytłoków oliwnych poprzez ekstrakcję przy pomocy rozpuszczalnika lub poprzez inne procesy fizyczne, i musi zostać poddana procesowi rafinacji.

RAFINOWANA OLIWA Z WYTŁOKÓW OLIWNYCH

Uzyskuje się ją z rafinacji surowej oliwy z wytłoków oliwnych, a jej poziom wolnej kwasowości może sięgać wartości 0,3%. Rafinowana oliwa z wytłoczyn oliwek może być rozprowadzana jedynie luzem.

Inne oliwy

PROCES RAFINACJI

Oliwy niesklasyfikowane jako extra vergine lub vergine, czyli oliwy typu „lampante”, mogą być spożywane dopiero po przejściu procesu przemysłowego zwanego rafinacją lub rektyfikacją, który poprawia ich kwasowość i eliminuje wady organoleptyczne. Rafinacja składa się z trzech etapów:

Odkwaszanie

Oliwa zostaje poddana działaniu ługu sodowego, który łączy się z wolnymi kwasami tłuszczowymi, powodując tzw. zmydlenie. Wtedy przystępuje się do zmywania wodą, aby mydła się rozpuściły, i pozostała zneutralizowana, odkwaszona oliwa.

Bielenie

Utlenione substancje oliwy typu „lampante” eliminowane są poprzez poddawanie oliwy oddziaływaniu substancji absorbujących, takich jak węgiel aktywny czy ziemia bieląca. Po przejściu tego etapu oliwa ma kolor słomkowożółty, podobny do barwy olejów z nasion.

Dezodoryzacja

W celu usunięcia nieprzyjemnych woni oliwa poddana zostaje destylacji próżniowej w temperaturze 230° C. Po zakończeniu tego procesu oliwa rektyfikowana jest praktycznie bezwonna i ma słabo wyczuwalny smak migdała.

Proces ekstrakcji przy użyciu rozpuszczalnika

Wytłoki oliwne vergine, czyli sucha pozostałość po wyciśniętych oliwkach, zawierają jeszcze niewielkie ilości oliwy; aby ją odzyskać, przewozi się je do zakładów produkujących oliwę z wytłoczyn, gdzie poddawane są pierwszemu procesowi suszenia.

Najpierw przeprowadza się mieszanie wytłoczyn z heksanem, rozpuszczalnikiem, który powoduje rozpuszczenie się całej oliwy, a następnie przystępuje się do oddzielania masy stałej od płynnej, zwanej heksanoliwą.

Heksanoliwa jest destylowana w celu eliminacji rozpuszczalnika i uzyskania surowej oliwy z wytłoczyn oliwnych, charakteryzującej się naturalnie wysoką kwasowością, nieprzyjemnym smakiem i obecnością wszystkich utlenionych substancji, które powstały podczas magazynowania wytłoków. Przed dopuszczeniem do konsumpcji tak uzyskana oliwa musi zostać poddana procesowi rafinacji, którego efektem jest rafinowana oliwa z wytłoków oliwnych.

Jakość i czystość oliwy

Rozporządzeniem nr 2568 z 1991 roku Unia Europejska określiła parametry jakości i czystości, jakie musi posiadać każda oliwa z wytłoków oliwnych, oraz metody analiz obowiązujące we wszystkich krajach Wspólnoty, a także ustaliła graniczne wartości dla tych parametrów w celu identyfikowania oliwy z oliwek i rozróżniania kategorii handlowych.

Na przestrzeni lat wniesiono wiele zmian, a wśród nich przyjęto Rozporządzenie nr 61/2011, które dopuszcza po raz pierwszy wykorzystanie do oceny oliwy metody sensorycznej, tzw. Panel Test.

Uregulowania europejskie

Rozporządzenie nr 29/2012 określa, które informacje umieszczane na etykietach oliwy z oliwek są obowiązkowe, a które opcjonalne, co jest uzupełnieniem ogólnych norm dotyczących produktów spożywczych i ich reklamy zawartych w Rozporządzeniu nr 2000/2013.

WSKAZANIE POCHODZENIA:

W Unii Europejskiej na przedniej etykiecie oliwy extra vergine i vergine z oliwek ustawowo podana musi być nazwa Kraju Pochodzenia. Na przykład: „Produkt włoski w 100%”, „Wyprodukowano we Włoszech”, „Produkt hiszpański”, „100% Tunezja” itp.

Informacje obowiązkowe w unii europejskiej

Dla oliwy extra vergine

na etykiecie musi znajdować się następujący wpis: „najwyższa kategoria oliwy z oliwek uzyskanej bezpośrednio z oliwek, wyłącznie przy użyciu procesów mechanicznych.”

Dla oliwy vergine

„oliwa z oliwek uzyskana bezpośrednio z oliwek i wyłącznie przy użyciu procesów mechanicznych.”

Dla oliwy z oliwek, w której skład wchodzą rafinowane oliwy z oliwek i oliwy vergine z oliwek

„oliwa zawierająca wyłącznie oliwy z oliwek poddane rafinacji i oliwy uzyskane bezpośrednio z oliwek”.

Dla oliwy z wytłoczyn oliwek

„oliwa zawierająca wyłącznie oliwy pochodzące z przetworzonego produktu uzyskanego po ekstrakcji oliwy z oliwek oraz oliwy uzyskane bezpośrednio z oliwek” lub: „oliwa zawierająca wyłącznie oliwy pochodzące z przetworzonych wytłoków oliwek oraz oliwy uzyskane bezpośrednio z oliwek”.

W przypadku mieszanek pochodzących z różnych Krajów, informacje podane na etykiecie wyglądają następująco, w zależności od mieszanki: „Z oliwek zebranych i wyciśniętych w Unii Europejskiej”, „Mieszanka oliw z Unii Europejskiej”, „Wyprodukowano z oliw z krajów Unii Europejskiej i spoza Unii Europejskiej”, „Pochodzenie: Unia Europejska i kraje spoza Unii Europejskiej”.

Informacje nieobowiązkowe

Niektóre informacje występujące na etykiecie podlegają ściśle określonym zasadom i ograniczeniom.

Są to:

Właściwości organoleptyczne

określone terminy, takie jak „wyczuwalny aromat owoców”, „wyczuwalny aromat dojrzałych owoców”, „wyczuwalny aromat niedojrzałych owoców”, „smak goryczy”, „smak pikantny” (z różnymi stopniami intensywności), „oliwa o zrównoważonym smaku”, „oliwa łagodna” mogą być używane jedynie w następstwie poddania produktu ocenie i certyfikacji w teście panelowym.

Pierwsze tłoczenie na zimno

oliwy uzyskane w temperaturze poniżej 27°C w pierwszym tłoczeniu mechanicznym pasty z oliwek, w procesie ekstrakcji typu tradycyjnego, przy użyciu pras hydraulicznych.

Ekstrakcja na zimno

oliwy uzyskane w temperaturze poniżej 27°C w procesie perkolacji lub odwirowania pasty z oliwek.

Wskazanie poziomu kwasowości

ten parametr musi być podany w tym samym miejscu i taką wielkością czcionki jak inne parametry, typu nadtlenki, woski i U.V.

Witamy w Monini

Klasyfikacja oliw