Eksploruj
What are you interested in?
Symbol drzewa oliwnego w piśmie świętym i poematach epickich Starożytności.
Udostępnij ten artykuł
Link copied
W Biblii czytamy o gołębicy, która powróciła na arkę Noego z gałązką oliwną w dziobie zwiastującą pokój między Bogiem a ludźmi.
Oliwa i drzewo oliwne powracają często w homeryckiej mitologii Iliady i Odysei. Wspomnijmy chociażby łoże Odyseusza wystrugane z dużego drzewa oliwnego, czy też nacieranie i obmywanie jego ciała oliwą, by mogło zachować niezmienną siłę i młodość.
Cyklopi zaś używali kijów i pałek z drewna oliwnego, podobnie jak sam Odyseusz, który posłużył się takim kijem, by oślepić Polifema.
Z dzieł Homera dowiadujemy się też, że zmarłych kładziono na łożach z liści drzewa oliwnego i namaszczano oliwą, a groby dekorowano wieńcami z gałązek oliwnych.
Według mitu, król Attyki, Kekrops, zwrócił się do bogów o opiekę nad miastem. Zeus wezwał więc do rywalizacji Posejdona, boga morza, i Atenę, boginię mądrości: pieczę nad miastem miano powierzyć temu, kto sprawi miastu najbardziej przydatny dar.
Posejdon uderzył swoim trójzębem w skałę, z której wytrysnął strumień słonej wody i ukazała się nigdy przedtem niewidziana postać konia, symbol panowania nad morzami. Natomiast Atena stworzyła drzewo oliwne, które przez tysiąclecia miało dawać ludziom ”bezcenny sok” do przyrządzania potraw, do pielęgnacji i masażu ciała.
Atena otrzymała palmę zwycięstwa i zyskała pieczę nad miastem, które od tej pory nazywane jest Atenami.
Ku czci bogini mądrości Ateńczycy wznieśli Partenon i ogłosili obchody święta panatenajskiego. Zwycięzcy zawodów otrzymywali w nagrodę pieniądze, medale ze złota i bogato zdobione amfory z oliwą ze świętych gajów oliwnych
Na igrzyskach odbywających się na cześć Zeusa w Olimpii zwycięscy atleci nagradzani byli amforami z oliwą, a na ich głowy wkładano wieniec z gałązek oliwnych.
Powszechnym zwyczajem wśród sportowców było także masowanie ciała oliwą z oliwek.
Natłuszczanie ciała i włosów było też powszechne wśród zwykłych ludzi, którzy używali oliwy z oliwek z dodatkiem esencji z ziół i kwiatów. Ówcześni uwodziciele nosili zawsze przy sobie zasobnik perfumowanej oliwy zawieszony na nadgarstku lub przy pasie.
Oliwa z oliwek była ponadto dodawana do niektórych substancji o działaniu leczniczym.
W całej Starożytności, w wielu cywilizacjach oliwa miała zawsze funkcję oczyszczającą lub chroniącą, by zapobiegać oddaleniu się bóstwa.
W cywilizacji egipskiej oliwa używana była do namaszczania ciał i głów zmarłych, które mumifikowano. W trakcie tych czynności do bożków oczyszczonych balsamami mogły się zbliżać tylko osoby z włosami, twarzą i stopami pomazanymi oliwą.
W Biblii wspomina się wielokrotnie o namaszczaniu królów, książąt, ołtarzy i przedmiotów liturgicznych. Nie wszyscy wiedzą, że mirra złożona w darze Jezusowi przez Mędrców, opisana jako „balsam Pana”, była zwykłą oliwą z aromatami.
W bazylice Świętego Grobu w Jerozolimie znajduje się Kamień Namaszczenia, płyta kamienna nawiązująca do obrzędu namaszczenia ciała Chrystusa, zanim zostało złożone do grobu:
na płycie palą się dziś lampy oliwne, a każda z nich symbolizuje wyznanie religijne.
Gałązki oliwne odnajdujemy we fragmencie Ewangelii mówiącym o triumfalnym wejściu Jezusa do Jerozolimy. Do dziś święci się je i wymienia jako znak pokoju w Niedzielę Palmową.
W religii chrześcijańskiej oliwy używa się do dnia dzisiejszego przy udzielaniu sakramentu chrztu, bierzmowania, ostatniego namaszczenia oraz święceń kapłańskich lub biskupich. Poza tym zapalona lampka oliwna przy ołtarzu oznacza obecność Pana.
Od mycia oliwek po ekstrakcję oliwy: proces produkcyjny w czasach współczesnych.
1 lipca 2025
Istotne etapy rozwoju technologii przemysłu oliwnego od Starożytności do XX wieku.
Pochodzenie oliwy sięga zamierzchłej przeszłości, a jej dzieje związane są z cywilizacjami Morza Śródziemnego.